Yeni bir devrin kapılarını açan Cumhuriyet 97 yaşında

29.10.2020

Kişi Okumuş

0 Yorum

Yeni bir devrin kapılarını açan Cumhuriyet 97 yaşında

Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs’ta kutlanan bir millî bayramdır. Cumhuriyet Bayramı’nın kutlandığı ülkelerde 28 Ekim öğleden sonra ve 29 Ekim tam gün olmak üzere bir buçuk gün resmî tatildir.

29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanıyla Türk milletinin tarihinde yeni bir devrin kapıları açıldı ve “Egemenlik kayıtsız, şartsız milletindir” sözü, devlet yönetiminde en belirgin şekliyle yerini aldı.

İkinci dönem Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanmasından 2 ay sonra 13 Ekim 1923’te Ankara, Türkiye devletinin hükümet merkezi oldu. Artık mevcut rejimin isminin de bütün açıklığı ile konulması, yeni devletin başkanının seçilmesi gerekiyordu.

Cumhuriyetin ilan edilişinin 97. yıl dönümü tüm yurtta, yurt dışı temsilciliklerde ve KKTC’de törenlerle kutlanacak. Başkentteki kutlama programı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve devlet erkanının Anıtkabir’i ziyareti ile başlayacak.

Tarihin akışını değiştiren İstiklal mücadelesi, benzersiz mücadeleyi taçlandıran cumhuriyetin ilanı… 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı, 97. yıl dönümünde de coşkuyla kutlanacak.

İlk tören Anıtkabir’de

Başkent Ankara’daki ilk tören Anıtkabir’de yapılacak. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve beraberindeki heyet Atatürk’ün mozolesine çelenk bırakacak.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Milli Mücadele Sergisi’i açacak

Anıtkabir’deki törenin ardından kutlamalar Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde sürecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan, burada 29 Ekim tebriklerini kabul edecek. Erdoğan’ın bu özel gün dolayısıyla Beştepe’de “Milli Mücadele Sergisi”ni de açması bekleniyor.

Cumhuriyet Bayramı Korteji

Başkentteki bayram coşkusu “Cumhuriyet Bayramı Korteji” ile devam edecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde başlayacak tören yürüyüşü, Birinci Meclis’te sona erecek. Saat 14’te başlaması beklenen yürüyüş öncesinde bando gösterisi de yapılacak.

Ankara’da bazı yollar trafiğe kapatılacak

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı kutlamaları dolayısıyla Başkent’te bazı ana yollar trafiğe kapatılacak.

Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası’ndan konser

29 Ekim Cumhuriyet Bayramı etkinliklikleri bu törenlerle de sınırlı kalmayacak.

İletişim Başkanlığı’nın organizasyonunda Antalya’daki Patara Antik Kenti’nde Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası da saat 19:23’te Büyük Cumhuriyet Konseri düzenleyecek.

Ayrıca Akdeniz’de 97 dalgıçla özel su altı ışık gösterisi gerçekleştirilecek.

İsmet Paşa, Ali Fuat Paşa, Halit Paşa, Kemalettin Sami Bey’in de yer aldığı akşam yemeğinde yaşananları Mustafa Kemal Paşa, Nutuk’ta şöyle anlattı:

“Gece olmuştu… Çankaya’ya gitmek üzere Meclis binasından ayrılırken, koridorlarda beni beklemekte olan Kemalettin Sami ve Halit Paşa’lara rastladım. Ali Fuat Paşa, Ankara’dan hareket ederken bunların Ankara’ya geldiklerini o günkü gazetede ‘Bir Uğurlama ve Bir Karşılama’ başlığı altında okumuştum. Daha kendileriyle görüşmemiştim. Benimle konuşmak üzere geç vakte kadar orada beklediklerini anlayınca, akşam yemeğine gelmelerini, Milli Savunma Bakanı Kazım Paşa vasıtasıyla kendilerine bildirdim. İsmet Paşa ile Kazım Paşa’ya ve Fethi Bey’e de Çankaya’ya benimle birlikte gelmelerini söyledim.

Çankaya’ya gittiğim zaman orada, beni görmek üzere gelmiş bulunan Rize Milletvekili Fuat, Afyonkarahisar Milletvekili Ruşen Eşref Bey’lerle karşılaştım. Onları da yemeğe alıkoydum. Yemek sırasında ‘Yarın Cumhuriyet ilan edeceğiz’ dedim. Orada bulunan arkadaşlar, derhal düşünceme katıldılar. Yemeği bıraktık. O dakikadan itibaren, nasıl hareket edileceği konusunda kısa bir program yaparak arkadaşları görevlendirdim. Yaptığım programın ve verdiğim talimatın uygulanışını göreceksiniz.

Efendiler, görüyorsunuz ki Cumhuriyet ilanına karar vermek için Ankara’da bulunan bütün arkadaşlarımı davet ederek onlarla görüşüp tartışmaya asla lüzum ve ihtiyaç görmedim. Çünkü, onların da aslında ve tabii olarak benim gibi düşündüklerinden şüphe etmiyordum. Halbuki o sırada Ankara’da bulunmayan bazı kişiler, yetkileri olmadığı halde, kendilerine haber verilmeden, düşünce ve rızaları alınmadan Cumhuriyet’in ilan edilmiş olmasını bize gücenme ve bizden ayrılma sebebi saydılar.”

Mustafa Kemal Paşa o gece İsmet Paşa ile 1921 Anayasası’nın bazı maddelerini değiştiren kanun tasarısını hazırladı. “Türkiye devletinin hükümet şekli cumhuriyettir.” hükmünün yer aldığı tasarı üzerinde TBMM’de yapılan konuşmalardan sonra Cumhuriyet’in ilanı kabul edildi.

Ardından cumhurbaşkanlığı seçimine geçildi. Yapılan gizli oylamada 158 milletvekilinin tamamının oyunu alan Gazi Mustafa Kemal Paşa, TBMM tarafından yeni Türk devletinin ilk cumhurbaşkanı seçildi. Bunun üzerine kürsüye gelen Mustafa Kemal Paşa, yaptığı konuşmasını, “Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır.” sözü ile bitirdi.

Böylece devletin adı ve rejimiyle ilgili tartışmalara son verilirken, Türk milletinin tarihinde yeni bir devir açıldı.

İlgili Terimler :

YORUMLAR